!ישראל נעקראסאווס ערשט בוך לידער דערשינען

י

לעצטנס, מיט א חודש צוריק איז אין תל-אביב אַרויס פון דרוק די ערשטע לידער-זאַמלונג פונעם פּעטערבורגער דיכטער ישראל נעקראַסאָוו. י

איינצײַטיק איז דאָס געוואָרן דאָס ערשטע בוך פון דער נײַער סעריע "ביבליאָטעק פון דער הײַנטצײַטיקער ייִדישער ליטעראַטור", וואָס וועלוול טשערנין און מיכאל פעלזענבאַום האָבן צוגעטראַכט און אָנגעהויבן פאַרווירקלעכן. י

די הילע איז אויסגעפורעמט געוואָרן דורך אונדזער פרײַנד דעם טאַלענטירטן קינסטלער משה הימיין. זי וועט זײַן דער יסוד פאַרן אויספורעמען אַלע ביכער פון דער סעריע. י

איצט אין די ראַמען פון דער סעריע ווערט צוגעגרייט צום דרוק די ערשטע ייִדישע לידער-זאַמלונג פונעם מינסקער דיכטער פעליקס חיימאָוויטש (אויף ווײַסרוסיש האָט ער שוין עטלעכע לידער-זאַמלונגען). הקיצור, ניט נאָר עם ישראל חי, נאָר אויך די ייִדישע ליטעראַטור גייט אָן ווייטער. י

די הילע פונעם נייעם בוך לידער

ישראל נעקראַסאָוו אויף שפּאַניש

אַ ספּעציעלע פּראָגראַם פון דער יידישער שפּאַנישער ראַדיאָ־פּראָגראַם "ספרד"

פון ורדה [וואַרדאַ] פישמאַן געווידמעט 

דער ביאָגראַפיע און פּאָעזיע

פון ישראל נעקראַסאָוו 

וואו ורדה לייענט אויך פאָר זיין סאָנעט "דער זקן"

און זעצט עס איבער אויף שפּאַניש.

א רייזע

א שיכורער סאמוריי

אפשר

דאָס ליכט (דרײַ סאָנעטן אין איינעם) י

-

uuuuuuuu

  

איך וועל ניט פרעגן,             וואָס וועט שפּעטער זײַן,              

איך וױל ניט וױסן,                וואָס וועט דעמלט קומען              

ווען ס'וועט זיך גיסן              אין דעם לאַנד דעם שטומען          

אַ קאַלטער רעגן                 פון דער ווײַסער שײַן?   

 

אין הױכע ברעגן                  פון דער גרױער פּײַן        

וועט אייביק פליסן                צו דעם סוף דעם קרומען –          

דער חודש ניסן.                  טרוקן איז דער גומען,   

וױסט זײַנען שטעגן,              און סע שמעקט מיט ווײַן.             

 

און ס'וױלט זיך וױדער           לעבן ווײַטער, ווײַטער –              

ליב האָבן, טענהן –              ז'אוממיגלעך, אומזיסט,   

איך בין אַ מידער,                נאָר סע שטייט מײַן לײַכטער        

 

און לאַנג וועט שײַנען            צוױשן שטױב און מיסט              

דאָס ליכט דאָס דינע –          שווער איז צו פאַרלירן    

דאָס, וואָס וועט מיך פירן.       טאָ ברען, מײַן שינאה –  

- 

-

***

די ליבע, אַלטע שטאָט האָט אָפּגעברענט
מיט אירע הייזער, פּאַרקן און וואָקזאַלן.
אַ שוואַרצער בױגן איז אַרױסגעפאַלן
אױף דר'ערד פון מיינע ציטערדיקע הענט.

ווי פױלע ציינער שטאַרצן קרומע ווענט,
און דער לבנהס בלאַסע, טױטע שטראַלן
באַזילבערן די וואַסער פון קאַנאַלן.
דער אָנהייב ווערט געבױרן פון דער ענד.

קיין שטים, קיין טריט ניט צו דערהערן: שטיל,
אַלץ ליגט אין חורבות, גאָרנישט איז געבליבן,
און ס'איז געוואָרן ענג, כאָטש נעם און ביל.

טאָ זיי געזונט, מיין טייערע, מיין ליבע,
מיין גליק און מיינע צרות. כ'גיי צוריק,
וואו ס'הענגט איבערן טייך די לעצטע בריק.

נערוועז־פּאַראַליטישע נאַכט

אַ שאַרפער ראַנד פון דער לבנה
צעשניידט דאָס הימלשע געוואַנט.
די וועלט ווערט פרעמד און אומבאַקאַנט –
אַ נייע שרעקלעכע מתנה.

כ'בין גרייט, איך וואַרט אױף אַ סכנה.
דער זייגער טיקעט אױף דער וואַנט,
די ווייזערס לױפן נאָכאַנאַנד,
די צייט טריפט אױס ווי בלוט פון דלאָניע.

צוויי שעפּן זיינען פול מיט טינט,
זיי הענגען, גליווערן און זינקען
אין תהום כמעט זעקס טױזנט יאָר.

און קאַלטע, ווייסע אױגן ווינקען.
שױן זע איך, ווי פון מיזרח רינט
אַ מוטנער, געלבלעכער קאַיאָר.

LONGING by Pamela Williams

***

איך האָב זיך ווידער אומגעקערט צו דיר,
צו דיר, מיין ליבע, טייערע און צאַרטע.
כ'האָב אױסגעפונען אױף אַן אַלטער קאַרטע
די גאַס, דערנאָך דיין הױז אין דיין קוואַרטיר.

איך בין געקומען. איך דערקען די טיר,
דעם קאָרידאָר, די קיך מיט בענקלעך האַרטע.
מיר דאַכט, מיר זיינען ביידע אָפּגענאַרטע:
דו וואַרטסט אומזיסט אױף עפּעס, איך פאַרליר.

דו ביסט די זעלבע, וואָס דו ביסט געווען,
ווען מיר'ן זיך געזען, כ'געדענק ניט ווען.
איך ווייס, דו וועסט מיך פרעגן: "ווילסטו עסן?"

איך האָב זיך ניט דערמאָנט, נאָר אין זכרון
האָב איך געהיטן דיך די אַלע יאָרן.
כ'האָב ניט געבענקט אין ניט געקענט פאַרגעסן.

Комуналка Проект "Фотографии из СССР"

דער זקן

Ты жил, старик!
Лермонтов

דאָס טאָגליכט הענגט אין פּאָליש ווי אַ האַנטעך אױף אַ האָקן.
סוצקעווער

אַ פּוסטע שול. אַ גרױער זקן זיצט,
איבער אַ שווערן ספר איינגעבױגן.
די טרערן שטייען אים אין זיינע אױגן,
אין דרױסן גיסט אַ רעגן און עס בליצט.

און דאָ איז קאַלט און שטיל. דער אַלטער זיפצט,
די שורות טאַנצן אױפן געלן בױגן.
צו וואָס איז דאָס? אױף וואָס זשע וועט עס טױגן?
נאָר ער איז טאַקע לעבעדיק ביז איצט.

ער האָט געלעבט. ער האָט, וואָס צו פאַרגעסן,
ער האָט געשלאָגן זיך און אָפּגעזעסן,
ער האָט אַ סך געזען, נאָך מער געהערט.

און ווידער לערנט ער זיין בלאַט גמרא.
די וועלט וועט שטיין, ווען ער וואָלט דאָך געוואָרן
דער לעצטער מענטש אױף דער פאַרוויסטער ערד.

נתן אַלטמאַן Натан Альтман (1889–1970)

יעקב און עשו

(סאָנעט)

ער
איז
דער
ריז:

הער,
שיס,
נער
זיס!

גיט
מיר
דאָס,

וואָס
איר
היט.

יעקבס און עשו'ס געבורט

בענדזשאַמין וועסט (1738-1820) Benjamin West

צוויי סאנעטן

--

עדוואַרד האָפּער, Edward Hopper, 1882-1967

אין קאַפע

כ'בענק נאָך אַ גאַס אַ שטויביקער און העלער,
אויף וועלכער קיינמאָל בין איך ניט געווען,
וואו ווייכע ווינטן בלאָנדזשען צווישן ווענט,
און ס'קלינגען אומבאַקאַנטע, מאָדנע קולער.

מיר זיצן אינעם וואַרעמען קאַפע,
וואו מענטשן טרינקען, פרעמדע לידער זינגען.
כ'וויל קושן דיינע פינגער, קוש איך רינגען,
נאָר מיר איז גוט. די לופט איז שווער און פעט.

מיר עסן מיט איין גאָפּל פון איין טעלער.
אין ווינקל זיצט אַ קראַנקער מאַנעקען,
מיין אָפּשפּיגלונג. איך האָב אים באַלד דערקענט.
דו ביסט מיין האָב־און־גוטס, איך בין דיין פעלער.

דער קאָפּ איז פּוסט. ס'איז גוט צו רעדן סתם.
די קעלנערקע ברענגט אונדז אַ בעכער סם.

Hughie Lee-Smith

אַן עק וועלט

נאָך אַ מאָל אַ זונפאַרגאַנג אַ בלאַסער,
ס'רייסט די אויגן דער צעשמירטער פלעק,
אויף די כוואַליעס ליגט אַ רויטער שטעג,
ווייסע וואָלקנס רוען אָפּ געלאַסן.

גוט איז דאָ צו זיצן אויף די שטיינער,
וועלכע וועלן אפשר אייביק שטיין,
און כאָטש איינער איז אַוודאי קיינער,
דאַרף מען אויכעט טייל מאָל זיין אַליין.

אין דער ווייטן שפּיגלען זיך אין וואַסער
ברענענדיקע סאָסנעס אויפן ברעג,
פירן שפּורן עמעצנס אַוועק,
אָפּגעדרוקטע אויף דעם זאַמד דעם נאַסן.

און דער ים איז בלוי און רואיק־טיף,
און אַ ווינט ברענגט שפּליטערס פון אַ שיף.

עדוואַרד האָפּער, Edward Hopper, 1882-1967

--

חנהלען

אין דיינע אױגן לעבט אַ ים אַ גרינער,
די זונשיין פון אַ ווייט און טייער לאַנד,
און אַלע צרות מיינע גלייך אַנטרינען,
װען כ'פיל די פינגער דיינע אין מיין האַנט.

דו האָסט געשאָנקען מיר דעם ריינעם הימל,
איך האָב מיט דיר געקענט אױפסניי דערזען
אַ שטראַל, אַ טראָפּן ראָסע אין אַ בלימל,
און זאָל דאָס אַלץ געשען, וואָס דאַרף געשען.